Faiz indirim yarışında Türkiye, Dünya ikincisi

2019 sonlarında küresel ekonomi için en büyük risk ABD-Çin arasındaki gerilim olarak gösteriliyordu. Ancak Çin’den yayılan korona virüs her türlü beklentiyi gölgede bıraktı ve dünyanın en önemli gündem maddesi haline geldi. Hükümetler bir yandan sağlık mücadelesi verirken diğer yandan da sağladıkları destek paketleriyle şirket ve vatandaşlarının neredeyse tamamen ekonomilerin durduğu bir dönemde ayakta kalmasına yardımcı olmaya çalışıyor.

Bu mücadelede merkez bankaları da üzerine düşüyor. Dünyada neredeyse tüm merkez bankaları 2020 yılında ekonomileri bir nebze de olsa canlandırabilmek adına tahvil alımlarını hızlandırdı ve adeta bir faiz indirimi yarışına girdi. Türkiye bu sürece gelişmiş ülkelere göre yüksek bir politika faiz oranıyla girdi. 2019 sonunda TCMB’nin belirlediği politika faizi yüzde 12 seviyesinde bulunuyordu. Gelişmiş ülkelerde ise oran yüzde 0 ila 0.75 arasında değişiyordu.

2020 yılında ise Merkez Bankası 5 kez Faiz indirimine gitti ve politika faizi yüzde 8.25’e düştü. Böylece Merkez Bankası 2020 genelinde toplam 375 baz puanlık faiz indirimine gitmiş oldu. Bu indirimlerle beraber Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal göreve başladıktan sonra 9 kez faiz indirmiş oldu. Habertürk’ten Selim Karahan haberinde, TCMB 2020 yılında bu indirimlerle korona döneminde baz puan olarak en yüksek faiz indirimine giden ikinci merkez bankası oldu.

KRİZDEKİ ARJANTİN ZİRVEDE

Bu yıl şu ana kadar en fazla faiz indiren ülke ise açık ara Arjantin oldu. Ancak Arjantin’de faiz oranının ülkenin iflas riski yüzünden zaten aşırı yüksek olduğunu unutmamak gerekiyor. Arjantin Merkez Bankası 2019 sonunda yüzde 55 olan politika faizini son olarak yüzde 38’e indirdi. Yani tam 1700 baz puanlık indirime imza attı.

‘2020 faiz indirim liginde’ Türkiye’yi Güney Afrika takip ediyor. Güney Afrika Merkez Bankası bu yıl şu ana kadar 275 baz puanlık indirime gitti.

2020 faiz indirim liginde son durum:

Ülke Faiz indirimi (baz puan) Arjantin 1700 Türkiye 375 G. Afrika 275 Brezilya 200 İzlanda 200 Peru 200 Hong Kong 187 Kanada 150 ABD 150 Norveç 150 Meksika 150 Polonya 140 Suudi Arabistan 125 Filipinler 125 Çekya 125 Hindistan 115 Malezya 100 Güney Kore 75 Yeni Zelanda 75 Rusya 75 Sırbistan 75 Romanya 75 İngiltere 65 Avustralya 50 Çin 30

BREZİLYA HER TOPLANTIDA İNDİRİYOR

Brezilya’da merkez bankası son olarak açıkladığı 75 baz puanlık indirimle son 8 toplantısında 8 faiz indirimi kararı almış oldu ve Türkiye ile benzer bir yolu takip etmiş oldu. Brezilya Merkez Bankası, 200 baz puanla 2020 yılında TCMB’nin ardından dünyada en çok faiz indiren 2. merkez bankası oldu.

KUZEY ÜLKELERİ FARKLI

Neredeyse tüm dünyanın faiz indirime gittiği 2020’de Kuzey Avrupa’da farklı kararlar alındı. İsveç Merkez Bankası negatif yüzde 0.25 olan politika faizini 0’a çekti. Yani 250 baz puanlık faiz artırımı yapmış oldu. İsveç hükümeti de zaten dünyanın aksine korona virüs sebebiyle kısıtlama getirmeme kararı aldı ve şu ana kadar bu kararını uyguladı.

Bunun yanında Danimarka Merkez Bankası da 2019 sonunda negatif yüzde 0.75 olan politika faizini negatif yüzde 0.60’a yükseltti.